یک مثلث علمی، کژدم های گوشه گیر و منزوی را به قاب مستطیلی تلویزیون کشاند.

بیش از سه دهه مطالعات و پژوهش های دکتر روح الله دهقانی استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی کاشان درباره کژدم ها و پژوهش های علمی دکتر عباس زارع میرک آبادی استاد تمام دانشگاه و رئیس آزمایشگاه های سموم جانوری موسسه تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی، پیرامون جانوران سمی از جمله کژدم ها، همچنین تلاش بی وقفه ی آقای دکتر بابک وزیریان زاده استاد تمام دانشگاه جندی شاپور اهواز در خصوص این موجودات، به عنوان سه راس یک مثلث علمی بوده و فعالیت های علمی و پژوهشی چندین ساله ی این افراد دستمایه و پشتوانه ای برای خلق مجموعه مستندی با عنوان کژدم شده است.

این مجموعه علمی – آموزشی چهار قسمتی که زمان کلی آن بالغ بر یکصد و شصت دقیقه می باشد، روایتگر زندگی این موجودات از چهارصد و سی میلیون سال پیش تا عصر حاضر است.

کژدم ها در طول حیات خود فراز و نشیب های فراوانی را تجربه کرده اند اما آنچه که حائز اهمیت است برخورد انسان ها در دوران مختلف تاریخ با این بندپایان است.

این موجودات در طول حیات خود، گاه بعنوان موجوداتی اساطیری و ستودنی و گاهی نیز به مظهر بدطینتی و اهرمنی بدل شده اند که نمونه ای از این قبیل دیدگاه ها را می توان در عبارت:
نیش عقرب نه از ره کین است
اقتضای طبیعتش این است
به وضوح مشاهده کرد.

داشتن نگاهی کاملاً احساسی و فاقد شناخت علمی عموم مردم نسبت به موجودات زهرآگین از جمله کژدم ها، موجب شده تا این جانوران، همانند سایر موجودات، مورد بی مهری جوامع انسانی قرار گیرند و در مواقعی نیز خشم و تنفر بدون منطق به ویژه در عصر حاضر، صدمات جدی و غیر قابل جبران بر جمعیت این موجودات بی پناه وارد کرده است.

با این وصف، همسویی جوامع علمی با ظرفیت قدرتمند رسانه های دیداری، شنیداری و فضای مجازی کمک قابل توجهی به آگاهی بخشی در متن جوامع انسانی خواهد داشت و بطور حتم، افکار عمومی را نسبت به مواهب بی بدیل و طبیعی پیرامون خود آگاه تر می نماید.

مجموعه مستند کژدم، نمونه ای موفق از تعامل جامعه ی علمی با ظرفیت های قدرتمند رسانه، برای نمایش شیوه زیست این بند پایان از جمله گونه ها، نوع تغذیه، پراکندگی جمعیت، شیوه زاد و ولد، مسائل بهداشتی – پزشکی، رفتار انسان ها و به ویژه تاثیر زیست محیطی آنها در طبیعت می باشد.

مطالب دقیق علمی و بیان آن ها با زبان ساده و قابل فهم برای عموم مخاطبین در مجموعه مستند کژدم به گونه ای طراحی و گزینش شده است که آنها پس از تماشای این مجموعه چهار قسمتی با دنیای شگفت و اسرار آمیز کژدم‌ها بیشتر آشنا می شوند.

به عبارت روشن تر، این مجموعه با روایت هنرمندانه، تلاش دارد دانش و آگاهی را جایگزین جهل و نگاه احساسی نماید و با تغییر دیدگاه، موجب تغییر رفتار با این موجودات بسیار مفید و سودمند شود.

امرالله محمودی به عنوان تهیه کننده و کارگردان این مجموعه، کوشیده است با تکیه بر پشتوانه و خزانه ی علمی کارشناسان مربوطه، نگاهی جامع به زندگی این موجودات داشته باشد.

نوع نگاه کارگردان که متاثر از پژوهش های دقیق علمی است، موجب شده تا مخاطبین عام و خاص هریک به فراخور ظرفیت علمی و آگاهی عمومی خود، شناختی عمیق تر به کژدم ها پیدا کنند.

در این مجموعه چهار قسمتی زندگی کژدم ها از زوایای گوناگون زیستی به تصویر کشیده شده است و نوع نگرش آدمی نسبت به این جانوران در طول تاریخ از دیدگاه آقای اردشیر آخوندی، استاد دانشگاه و پژوهشگر تاریخ، مورد کنکاش و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

در این مجموعه که در چند استان ایران از جمله کویر ها و بیابان ها، فضاهای دانشگاهی، مراکز پزشکی و درمانی مراکز علم و فناوری و موسسه ی تخصصی تحقیقات واکسن و سرم سازی رازی فیلمبرداری شده، موضوع کژدم زدگی و مسائل پزشکی و شیوه پیشگیری و درمان، با زبانی قابل فهم برای عموم مردم مطرح شده و تاثیر ارزشمند زیست محیطی این بندپایان و خطرات و عواقب کاهش جمعیت این موجودات به شیوه ی کاملاً علمی بیان شده است.

در سال های اخیر موضوع سم گیری از کژدم ها برای تهیه دارو به ویژه داروهای ضد سرطان به موضوع داغ رسانه ای بدل شده است و بخشی از این مجموعه مستند، گویای این موضوع مهم است که در پس این تبلیغات اغوا کننده و سودجویانه ی برخی از افراد فرصت طلب، چه فجایع زیست محیطی رخ می دهد و متاسفانه بسیاری از این اتفاقات ناگوار از دیدگان دستگاه های نظارتی و عموم مردم پنهان می ماند… .

پژوهش مجموعه مستند کژدم با حمایت بی دریغ دکتر روح الله دهقانی از اسفند ماه سال هزاروسیصد نود و شش شروع شده و مراحل فیلمبرداری و تدوین این اثر در تابستان نود و هشت پایان یافته است.

پژوهشگران: کبرا تاجی – امرالله محمودی
تهیه کننده و کارگردان: امرالله محمودی
استاد مشاور و راهنما: دکتر روح الله دهقانی
ناظر کیفی: حمید علیدوستی

مجری طرح: شرکت فیلم سازی سیما نگار قاب طلایی