در فرآیند ساخت آثار مستند، بهره‌مندی از پشتوانه‌های پژوهشی از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است و این موضوع مهم هیچ‌گاه از نظر مستند‌سازان پنهان نمانده که آن‌ها با تکیه بر پژوهش‌های وزین قادر خواهند بود آثار فاخرتری به مخاطبان خود ارائه نمایند.

«دختر چشمه» عنوان مستندی است که با پیروی از همین اصل کلیدی و بسیار تأثیرگذار و براساس پژوهشی از دکتر روح‌الله کریمی کیارسی طراحی شده است.

دکتر کریمی که در حال حاضر استاد دانشگاه فرهنگیان می‌باشد، نویسنده و پژوهشگری است که آثار گران‌سنگی در خصوص آداب، رسوم و فرهنگ اصیل مردمان بختیاری در کارنامه درخشان خود دارد و تاکنون با اهتمام ایشان چندین کتاب و مقاله گران‌بها با مضامین اشعار بومی-محلی، باورها و اعتقادات، آیین‌ها و حکایات و روایت‌های سینه‌به‌سینه بختیاری‌ها منتشر شده است که از جمله این آثار می‌توان به کتاب «اشعار برزگری و کوچ در فرهنگ بختیاری» اشاره نمود که به‌دلیل استقبال عموم مردم چندین دوره تجدید چاپ شده است.

این پژوهشگر نام آشنا می‌گوید: «هرگاه از شهرکرد به زادگاهم (بازفت) می‌روم ناخودآگاه تصویری از دوران کودکیم را در فراسوی دیدگانم می‌بینم. کودکی که در روبروی کوه‌های سربه فلک کشیده کوهساران بختیاری‌ ایستاده و منتظر است تا پژواک صدای کودکانه‌ی خود را از دل سنگ و صخره‌‌های سخت این دیار بشنود.»

آقای کریمی با تأملی خاص ادامه می‌دهد: «برای من جای بسی شگفتی است که پس از گذشت سال‌ها، اکنون انعکاس صدای کودکیم را از اعماق کوهساران می‌شنوم. صدایی معماگونه و اسرار آمیزی که انگار مرا با تمام وجود به دیدار موهبت‌های بی‌بدیل طبیعت و باشندگان خون‌گرم و زنده‌دل این منطقه فرامی‌خواند.»

دکتر کریمی در این فراخوان خجسته این‌‌بار به سراغ موضوع نگرش بختیاری‌ها به چشمه‌ساران رفته است. بختیاری‌ها ‌در طول حیات خود به چشمه‌سارها چگونه نگریستند و چگونه با این سرچشمه‌های خیر و برکت زیستند؟

امرالله محمودی در مستند «دختر چشمه» زاویه دید دوربین تصویربرداری را در راستای قلم توانمند دکتر روح‌الله کریمی کیارسی قرار داده و نگاه کاوشگرانه خود را به اعماق باورها، اعتقادات و شیوه تعامل پویا و سازنده بختیاری‌ها با آب چشمه‌ساران معطوف نمو‌ده است.

این مستندساز قصد دارد در مستند «دختر چشمه» که انعکاس زیبایی در زیباییست، پندار و اندیشه مردمان بختیاری‌ نسبت به سرچشمه زیبایی‌ها را تصویرگری نماید. انتخاب نام «دختر چشمه» برای این مستند نمادی از پاکی، زیبایی، برکت، سرزندگی و امید به آینده‌ای درخشان در سایه الطاف بی‌دریغ الهی است.

آقای کریمی در روند پژوهش خود با موضوع بختیاری‌‌ها و چشمه‌ساران به مطالب فراوان و بسیار ارزشمندی دست یافته که می‌توان به آفرینش اشعار و گفتار حکیمانه برای پاس‌داشت آب، باورها و اعتقادات برای پاکیزه نگه داشتن آن و از همه مهم‌تر داشتن روحیه قناعت در مصرف مایه حیات اشاره نمود.

با توجه به شرایط خشک‌سالی، موضوع قناعت در مصرف آب در کانون توجه امرالله محمودی قرار گرفته است. این مستندساز تصاویری از زنان عشایر ثبت کرده که آن‌ها مشک‌های سنگین آب را با مشقت فراوان در یک مسیر سنگلاخی و دشوار به سیاه‌چادرهای خود می‌برند. مسیری طولانی و بسیار طاقت‌فرسا که تنها این شیرزنان از عهده انجام آن برمی‌آیند.

امرالله محمودی می‌گوید: «در مستند «دختر چشمه» قصد دارم زنان زحمت‌کش عشایر را به عنوان برترین الگو در مصرف بهینه آب معرفی کنم، چراکه با دیدگان خود دیده‌ام آن‌ها با چه رنج و مرارتی مشک‌های آب را به سیاه چادر می‌آورند و هر قطره آب برایشان چه ارزشی دارد. چیزی که در خانه‌های ما جایگاه چندانی ندارد و گاه خانم‌های خانه با وسواسی خاص برای شستن یک استکان، یک سطل آب را هدر می‌دهند!

در نقطه مقابل زنان عشایر را می‌بینیم که با یک زندگی کاملاً بی‌آلایش و تنها با اختیار داشتن یک مشک آب برای تمام اعضای خانواده خود غذا تهیه می‌کنند، نان می‌پزند، کشک، دوغ، کره، پنیر و ماست آماده می‌کنند و خداوندگار بی‌همتا را برای فزونی و مهر سپاس می‌گویند.

پس به جرأت می‌توان گفت که این زنان از بسیاری از جهات بهترین هستند و در جایگاه الگوی مصرف آب برترین می‌باشند. لذا شایسته می‌‌دانم «دختر چشمه» که نشانه‌ای آشکار از جوشش، سخاوت و پاکیزگی است را به بانوان پاک‌سرشت دیار بختیاری و تمام زنان باافتخار عشایر گستره ایران زمین تقدیم نمایم.»

مستند «دختر چشمه» از مجموعه مستند «دیار رنگین» در مرحله تصویربرداری است.

کارشناسان، پژوهشگران، یاران و همراهان:

دکتر عباس قنبری‌ عدیوی

دکتر روح‌الله کریمی کیارسی

دکتر محمد کریمی منجرموئی

دکتر حمزه مرادپور

مهندس یحیی حسین‌‌پور

هادی قاسمی نافچی

خدایار امانی

ایمان نظری ناغانی

نوید غریب شاهی

بهزاد احمدی فارسانی

طهماسب خیری اوروند

امیر قولی‌نیا

حسن مجیدی قهفرخی

مهرداد سلیمانی

شهرام فرجی آقبلاغی

فیض‌الله طاهری اردلی

اکبر احمدی دوازده امامی

فرود صادقی ده‌چناری

یوسف صفایی

خزعل قنبری

سید مرتضی یوسفی‌فرد درّه‌بیدی

زهرا امانی

مهناز فتحی

محدثه سلیمانی

نسترن سلیمانی

هستی سلیمانی

مهری اسدی‌زاده رستم آبادی

زینت شاهپوری

ثریا پرماس جونقانی

روابط عمومی اداره کل امور عشایر چهارمحال و بختیاری

روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی چهارمحال و بختیاری

معاونت هنری و سینمایی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی چهارمحال و بختیاری

مجری طرح: شرکت فیلم‌سازی سیما نگار قاب طلایی